Inleiding

De helft van de oppervlakte van Vlaanderen bestaat uit landbouwgebied. In Limburg is dit niet anders. Lokaal komen er echter hotspots voor waar tot meer dan 90% van de oppervlakte uit landbouwgebied bestaat, met name in Noord-Limburg en Zuid-Limburg. De gemeente Riemst staat zelfs in de top 5 op Vlaams niveau met een aandeel landbouwgebied van 91% t.o.v. de totale oppervlakte van de gemeente. Natuurpunt vindt het prima dat een groot deel van de oppervlakte van Vlaanderen uit landbouwgebied bestaat. Hierdoor wordt er voor onze voedselvoorziening gezorgd. Dit hoeft echter niet ten koste te gaan van de biodiversiteit in landbouwgebied.

Achteruitgang van de biodiversiteit op het platteland

Het huidige landbouwbeleid subsidieert maatregelen op het platteland die nefast zijn voor de biodiversiteit. Hagen, bomen, wilde hoekjes en kleurrijke akkerranden verdwijnen stelselmatig. Elke vierkante meter moet renderen, waardoor er geen plaats meer is voor deze natuurlijke elementen. In een boerenlandschap dat meer en meer wordt uitgekleed, verdwijnen wilde planten en dieren aan een alarmerend tempo.

Herinnert u zich de tijd nog dat er na een autorit doorheen het platteland talloze insecten op uw voorruit kleefden. Dit is vandaag de dag quasi nooit meer het geval. Het insectenleven op het platteland is op 50 jaar meer dan gehalveerd. Of herinnert u zich de tijd nog dat er in het landbouwgebied in Oudsbergen en Peer (beter gekend als Siberië) tot meer dan 30 koppels grutto’s en talloze andere weidevogels voorkwamen. Heden ten dage zijn deze soorten quasi verdwenen in ons landschap. Of de stille teloorgang van de grauwe gors in geheel Zuid-Limburg. We kunnen helaas talloze voorbeelden bedenken. Verderop in dit tijdschrift meer info over de impact van landbouw op fauna.

Het kan anders

De komende maanden beslist de Vlaamse Regering hoe Vlaanderen het Europees Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) invult. Dat bepaalt hoe ons landschap de komende zeven jaar zal evolueren. Kiezen we voor een groenere landbouw in lijn met de Europese Green Deal of klampen we ons vast aan business as usual?

We kunnen de overstap maken naar een duurzame landbouw, waarbij de boer een gezond landbouwbedrijf laat draaien zonder roofbouw te plegen op zijn omgeving.

De lidstaten bepalen mee het ambitieniveau. We krijgen een unieke kans om het roer om te gooien. Inzetten op natuurkwaliteit en milieudoelen moet een basisvereiste zijn. Dus vragen we de Vlaamse Regering om natuur- en landschapsherstel een vaste plaats te geven in het landbouwbeleid. Met het juiste landbouwbeleid kunnen we natuurinclusief boeren economisch rendabel maken. Door hier op in te zetten kunnen landbouwers de biodiversiteit op het platteland spectaculair verhogen en het landschap opnieuw natuurlijker maken.

Vlaanderen kan eigen klemtonen leggen in hoe zij de 250 miljoen euro landbouwsubsidies verdeelt die uit de zogenaamde 1ste pijler van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid komen. Concreet vragen we de Vlaamse Regering om:

• de directe inkomenssteun die landbouwers krijgen in ruil voor duurzame landbouwpraktijken (60% van landbouwsubsidies) te koppelen aan controleerbare randvoorwaarden voor milieu en natuur
• 25% van de landbouwsubsidies te investeren in ecoregelingen waarmee landbouwers eerlijk vergoed worden om het landbouwgebied terug aan te kleden met hagen, akkerranden, bloemrijke weides en wilde hoekjes.